گانت چارت (Gantt Chart) یا نمودار گانت چیست؟ کاربرد و نحوه رسم

گانت چارت از نام ابداع‌کننده آن یعنی هنری گانت (Henry Gantt) گرفته شده است. البته نقش این شخص و همفکر او فردریک تیلور در توسعه اصول مدیریت علمی بی‌بدیل است. به علاوه، امروزه گزینه‌های زیادی در مورد نرم‌افزار مدیریت پروژه وجود دارد. ابزارهای نمودار گانت نیز از این قاعده مستثنا نیستند، زیرا در بین کسانی که مدیریت کار را دوست دارند بسیار محبوب هستند.

هنر مدیریت پروژه این است که نمودارهای گانت را با هم ادغام کرده و به مدیران امکان مشاهده پیشرفت کار تیم را می‌دهد. کاری که امکان برنامه‌ریزی دقیق‌تر را فراهم می‌کند. در این مقاله از متری چند به توضیحاتی در خصوص گانت چارت و کاربردهای آن اشاره می‌کنیم و در انتها نیز بیان می‌کنیم که برای رسم این نمودار چه روش‌هایی وجود دارد. در ادامه با ما همراه باشید.

برای محاسبه آنلاین هزینه ساخت روی گزینه مد نظر خود کلیک کنید

گانت چارت چیست؟

گانت چارت درواقع نموداری است که در محور عمودی آن فعالیت‌ها و در محور افقی آن زمان ثبت می‌شود. این نمودار از محبوب‌ترین روش‌ها برای نشان دادن رابطه فعالیت‌ها، مدت زمان انجام آن‌ها، تاریخ شروع و پایانشان، همپوشانی فعالیت‌ها، تاریخ شروع و پایان پروژه و مدت زمانی که یک پروژه طول می‌کشد را نشان می‌دهد. این نمودار زمانی مفید است که پروژه ما آنقدر بزرگ باشد که به برنامه‌ریزی نیاز داشته باشد.

تاریخچه گانت چارت

همانطور که در مقدمه به آن اشاره شد نام گانت چارت  از هنری گانت ابداع کننده آن گرفته شده است. ولی در واقع کارول آدامامیکی اولین نمودار گانت را در سال 1896 ابداع کرد و نام آن را هارمونیوگرام گذاشت، اما وی مقالات خود را در این زمینه به لهستانی و روسی منتشر کرد؛ بنابراین جهان انگلیسی زبان چیزهای زیادی در مورد آن نمی‌دانست. از سوی دیگر حدود 15 سال بعد هنری گانت، مهندس مکانیک آمریکایی، ایده مشابهی داشت. او گانت چارت را به شکل امروزی و مدرن خلق می‌کند. به همین دلیل این نمودار «گانت» نامیده شد و بسیاری به اشتباه فکر می‌کنند او کسی است که نمودار گانت را ابداع کرد.

نمودار گانت ابتدا به صورت دستی و شماتیک کشیده می‌شد و اگر جایی از پروژه نیاز به تغییر داشت، باید دوباره نوشته و کشیده می‌شد. این امر باعث محدود شدن عملکرد آن می‌شد که البته امروزه با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از کامپیوتر و برنامه‌های مدیریت پروژه نمودار گانت به راحتی می‌تواند به روز شده و چاپ شود.

نمودار گانت نشان دهنده چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

با صحبت درباره مدیریت و کنترل پروژه بحث زمان بندی پروژه(Scheduling)  به میان می‌آید که از مفاهیم اولیه و اساسی است. برای زمان بندی پروژه، تشخیص فعالیت‌های مختلف، اولویت فعالیت‌ها و منابع مورد نیازشان، سنجش ریسک‌های آن‌ها، زمان شروع پروژه و برآورد تاریخ اتمام آن باید از یک روش مدیریتی استاندارد استفاده کنیم.

خروجی زمان بندی را می‌توان به شکل‌های مختلف نمایش داد که نمودار گانت یا گانت چارت (Gantt Chart) یکی از رایج‌ترین  آن‌هاست. توجه داشته باشید که نمودار گانت به خودی خود، ارزش و اعتباری ندارد و اگر در تهیه آن هزینه اجرای پروژه با دقت تنظیم نشده باشد، ساختار شکست بر اساس چک لیست‌های پیشنهادی ارزیابی نشده باشد، بودجه بندی به شکل اصولی انجام نشده باشد ، منابع مورد نیاز به درستی پیش بینی نشده باشد و کسی که آن را تهیه می‌کند در تخمین زدن و برآورد کردن دقیق نباشد این نمودار ارزشمند نخواهد بود.

در آخر نیز باید اضافه کنم که اگر مبانی مدیریت پروژه را ندانیم و از مهارت‌های مرتبط با تخمین زدن، بودجه بندی و زمانبندی اطلاع نداشته باشیم، گانت چارتی که تهیه می‌کنیم احتمالاً یک تصویر گرافیکی گمراه کننده و بی مصرف خواهد بود.

استفاده‌های گانت چارت چیست؟

از گانت چارت برای نمایش برنامه زمانبندی پروژه استفاده می‌شود. به زبان ساده از این نمودار برای نمایش اینکه چه کسی چه کاری را انجام می‌دهد و کار مورد نظر چقدر طول خواهد کشید بهره برداری می‌شود.

از گانت چارت برای نمایش چگونگی تخصیص منابع استفاده می‌شود. با کمک این ابزار این اطمینان حاصل می‌شود که چه فعالیتی در چه زمانی به چه منابعی نیاز دارد و همه می‌دانند چه کسی مسئول چه چیزی است.

از گانت چارت برای نظارت و تهیه گزارش پیشرفت پروژه استفاده می‌شود. گانت چارت به مدیران پروژه کمک می‌کند تا خود را همگام با برنامه زمانبندی نگه دارند.

با استفاده از گانت چارت می‌توان برنامه را کنترل و با پروژه ارتباط برقرار کرد. این نمودار تصویری شفاف به ذی‌نفعان ارائه می‌دهد. آن‌ها می‌توانند به‌صورت بصری هر مرحله از پروژه را ببینند و درک بهتری از مراحل انجام و رویدادهای کلیدی داشته باشند.

نمایش رویدادهای کلیدی با استفاده از علائم مشخص نیز می‌تواند در این نمودار نشان داده شود.

از مهم‌ترین مزایایی که این نمودار دارد، شناسایی مشکلات و گزارش آن‌ها است. ازآنجایی‌که همه چیز به صورت شماتیک و ساده به تصویر کشیده شده است، می‌توان بلافاصله متوجه شد که چه فعالیتی در چه تاریخی باید انجام می‌شده اما با تأخیر مواجه شده است، با استفاده از این امکان مدیر پروژه می‌تواند به سرعت اقدامات اصلاحی خود را برنامه‌ریزی کند.

روش‌های مختلف ترسیم نمودار گانت

به‌طورکلی روش‌های زیادی برای رسم نمودار گانت وجود دارد. همانطور که گفته شد در گذشته این نمودار به صورت دستی کشیده می‌شد و با هر تغییر باید دوباره تهیه می‌شد. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و روی کار آمدن نرم افزارهای مختلف آماری و گرافیکی کشیدن یک نمودار کار سختی نیست. برای تهیه نمودار گانت می‌توان از نرم افزارهایی مانند اکسل استفاده کرد. البته نرم افزارهایی مانند مایکروسافت پروجکت و پریماورا نیز برای این کار در دسترس هستند ولی استفاده از اکسل که برای کشیدن نمودارهای آماری تخصصی شده است، کاری راحت‌تر و عاقلانه‌تر است.

یکی از روش‌های ساده و سریع برای تهیه گانت چارت استفاده از نرم افزار متری چند است. با وارد کردن مشخصات پروژه مورد نظر در این نرم افزار می‌توانید به سرعت به برنامه زمانبندی پروژه در قالب یک فایل اکسل همراه با دیگر خروجی‌ها نظیر نمودار اس (S curve) و برنامه ساخت با خرید اشتراک متری چند دسترسی داشته باشید.

نحوه رسم گانت چارت در اکسل

هیچ نموداری در نرم افزار اکسل به نمودار گانت اختصاص نیافته است. گانت چارت از چندین نمودار میله‌ای ساخته شده است. هر میله فعالیت‌ها و زمان لازم برای انجام آن کار را نشان می‌دهد. برای ایجاد نمودار گانت با استفاده از نمودار میله ای اکسل، می‌بایست اطلاعاتی مانند لیست فعالیت‌ها، تاریخ شروع، تاریخ پایان و مدت زمان انجام کارها را داشته باشیم.

برای ادامه کار می‌بایست مراحل زیر را انجام دهیم:

ابتدا می‌بایست کاربرگ اکسل را برای نمودار گانت خود آماده کنیم. بدین منظور ستون‌هایی برای نام فعالیت، تاریخ شروع، تاریخ پایان و مدت زمان ایجاد کرده و آن سلول‌ها را با اطلاعات پروژه خود پر ‌کنیم. سپس از قسمت Charts در منوی Insert مورد “Stacked Bar Chart” را انتخاب کرده و آن را به هر جایی از کاربرگ که می‌خواهیم انتقال می‌دهیم.

در گام بعدی فرمت نمودار گانت اکسل، فرمول‌ها و داده‌های آن را جایگذاری می‌کنیم. جدولی که با عناوین نام فعالیت‌ها، تاریخ شروع، مدت زمان فعالیت و تاریخ پایان به دست آمده را می‌توانید مشاهده نمایید. این امکان وجود دارد که اطلاعات مربوط به سلول‌ها را به صورت دستی وارد کنیم اما بهتر آن است که یک قالب بندی شرطی را اجرا کنیم تا رنگ‌ها هر زمان که تاریخ شروع یا پایان تغییر می‌کند به روز شوند.

گانت چارت به درد چه کسانی می‌خورد؟

تا کنون، نمودارهای گانت به طور گسترده در پروژه‌های ساختمانی، به ویژه برای پیمانکاران، مدیران شرکت‌های ساختمانی، مهندسان و سازمان‌های دولتی به جهت آشنایی با وظایف خود استفاده شده است. با استفاده از نمودار گانت، مدیران پروژه می‌توانند به راحتی اعضای تیم خود را انتخاب کنند، بررسی سایت پروژه را انجام دهند، مواد و مصالح مورد نیاز را خریداری کنند، ترتیب وظایف فردی را تعیین کنند و ذی نفعان کلیدی را با توسعه یک سیستم ارتباطی منسجم در جریان کار نگه دارند.

در حوزه‌های دیگر مانند فناوری اطلاعات، مدیران شرکت‌های فناوری از نمودارهای گانت برای یکپارچه سازی سیستم‌های برنامه‌ریزی استفاده می‌کنند. مدیران بازاریابی یا تبلیغات شرکت‌ها نیز اکنون دریافته‌اند که نمودارهای گانت برای برنامه‌ریزی فعالیت‌های آنلاین و آفلاین برای مواجهه با تغییرات غیرمنتظره عالی هستند. علاوه بر این، در بخش بانکداری و مالی، مدیران بانک‌ها می‌توانند از نمودارهای گانت برای ایجاد مرکز تماس موثر برای مدیریت مشتریان خاص و سپرده‌های آن‌ها، کارت‌های اعتباری و وام‌ها استفاده کنند.

گانت چارت آنلاین به مدیران پروژه چه کمکی می‌کند؟

گانت چارت آنلاین به مدیران پروژه کمک می‌کند که به صورت بر خط در جریان پیشرفت پروژه قرار گرفته و بدانند که چه زمانی فعالیت ها باید شروع شوند و چه زمانی که باید تمام شوند. برنامه زمان‌بندی چقدر طول می‌کشد. همین‌طور می‌توان دید که هزینه فعالیت‌های ما چقدر است و هزینه احتمالی کل پروژه چقدر است.

انجام کدام فعالیت ها به دیگران بستگی دارد تا به طور موثر تکمیل شوند. وضعیت پیشرفت فعلی و مدت زمان کل پروژه چقدر است. گانت چارت آنلاین کمک می‌کند تا فعالیت‌های مختلف را هر جا حتی در کارگاه به روز رسانی کرد. به علاوه اینکه کدام فعالیت ها به دیگران بستگی دارد تا به طور موثر تکمیل شوند.

چگونگی تهیه نمودار گانت

برای تهیه نمودار گانت باید مراحل زیر را سپری کنیم :

در مرحله اول بررسی اسکوپ (محدوده) پروژه انجام می‌پذیرد. طی این مرحله تیم پروژه را جمع کرده و مبانی تأیید شده اسکوپ را که شامل سه مولفه است بررسی می‌کنیم.

1. بیانیه اسکوپ پروژه
2. ساختار شکست کار (WBS)
3. دیکشنری WBS

اعضای تیم پروژه باید تأیید کنند که خط مبنای ما 100٪ دامنه پروژه را پوشش می‌دهد.

در مرحله دوم فعالیت‌های پروژه را تهیه می‌کنیم که طی آن تیم پروژه با استفاده از تکنیکی به نام تجزیه، هر بسته کاری WBS را به فعالیت‌های پایین‌تر تقسیم می‌کند. درست مانند ایجاد بسته‌های کاری WBS، تیم ما باید قوانینی را برای ایجاد فعالیت‌های برنامه‌ای تنظیم کند. برنامه نهایی باید برنامه‌ای باشد که موثر و کارآمد باشد. زیادی فعالیت ها می‌توانند به‌اندازه کمی آن‌ها بد باشند. همچنین تعیین مهلت‌های انجام کار و نقاط عطف هنگام تجزیه پروژه بسیار مهم است.

مرحله سوم شامل ترتیب دهی به فعالیت ها است. هر فعالیتی به یک پیش نیاز و یک پس نیاز متصل است، به جز فعالیت‌های ابتدا و انتها که فقط با یک فعالیت رابطه دارد. تعیین توالی فعالیت ها به معنای قرار گرفتن فعالیت ها به ترتیب مناسب با استفاده از روابط مناسب است. چهار نوع رابطه در میان فعالیت ها وجود دارد.

1. اتمام به آغاز؛ که در آن فعالیت پس نیاز تا پایان فعالیت قبلی شروع نمی‌شود.
2. شروع به شروع؛ که در آن شروع فعالیت پس نیاز تا زمانی که فعالیت قبلی آن شروع نشده باشد امکان‌پذیر نیست.
3. شروع به اتمام؛ که در آن تمام فعالیت دوم منوط به شروع فعالیت اول است،که این نوع ارتباط به‌ندرت استفاده می‌شود و پیشنهاد می‌شود تا حد امکان از این ارتباط بین فعالیت‌های برنامه زمان‌بندی استفاده نگردد.
4. اتمام به اتمام؛ که این نوع ارتباط زمانی استفاده می‌شود که اتمام دو فعالیت باید به یکدیگر مرتبط باشد.

مطالب مرتبط: روش رسم گانت چارت در اکسل 2010، 2013 و 2016

مطالب مرتبط: تهیه گانت چارت آماده برای پروژه‌ها یا خرید گانت چارت اختصاصی

برای محاسبه آنلاین هزینه بازسازی روی گزینه مد نظر خود کلیک کنید

سخن آخر

گروه متری چند با پشتوانه شرکت بزرگ کارگشا اقدام به راه اندازی نرم‌افزاری به منظور ارائه هزینه ساخت و برنامه ساخت به صورت آنلاین و در کمترین زمان ممکن کرده است. این نرم‌افزار با داشتن نرخ به روز مصالح ساختمانی و استفاده از دانش متخصصان کامپیوتر و عمران اقدام به ارائه خدمات مهندسی آنلاین می‌کند که برای اولین بار در ایران انجام می‌شود. برای اطلاع از هزینه ساخت، تدوین برنامه ساخت و نیز دریافت گانت چارت پروژه خود به متری چند بیایید.

سوالات کلیدی :

• نحوه دریافت آنلاین گانت چارت متناسب با پروژه خود چگونه است ؟

نرم افزار آنلاین برآورد هزینه ساخت وب سایت متری چند با به روز رسانی قیمت مصالح و حقوق و دستمزد ها به طور مرتب ، مناسب برای کلیه فعالان صنعت ساختمان که قصد دریافت آنلاین گانت چارت متناسب با پروژه خود را دارند ، می باشد.

• گانت چارت چیست؟

گانت چارت درواقع نموداری است که در محور عمودی آن فعالیت‌ها و در محور افقی آن زمان ثبت می‌شود و ابزاری برای مدیریت پروژه است که به ساده‌سازی پروژه‌های پیچیده کمک می‌کند.