زیربنای ساختمان از اصطلاحات پرکاربردی است که در بحث‌های مربوط به صدور پروانه شهرسازی با آن برخورد خواهیم کرد. محاسبه زیربنای ساختمان آن هم به صورت دقیق کار سختی نیست. البته باید توجه داشت که مساحت ملک و زیربنای ساخت دو مقوله جداگانه از یکدیگر هستند. زیر بنا به میزان مساحت ساخته شده روی ملک گفته می‌شود. در زمان محاسبه مساحت کل بنا، مساحت طبقات روی زمین و زیرزمین باید با هم جمع شوند.
برای محاسبه آنلاین هزینه ساخت روی گزینه مد نظر خود کلیک کنید
زیربنای ساختمان شامل چه قسمت‌هایی است؟
در قانون زیربنای ساختمان به هر قسمت از بنای احداثی که دارای مالکیت منفک و مستقلی است را یـک واحـد گویند. تفکیک ملک به واحدهای مجزا طبق صورت مجلس تفکیکی از طرف اداره ثبت اسـناد و امـلاک انجـام می‌شود. هر واحد باید دارای درب ورودی مجزا و امکانات و مشترکاتی باشد که در صورت مجلس تفکیکی قید می‌گردد.
زیـر بنـای مفید به قسمتی از آپارتمان گفته می‌شود که وقتی درب آن باز می‌شود و وارد آن می‌شویم استقلال آن را درک کنیم. در مورد آپارتمان‌هایی که به صورت مجاز تفکیک شده باشند زیر بنای مفید آنها در سند قید شده است. واحدهای فوق الذکر دارای فضای مشترکی نیز هستند که به آنها مشاعات گفته می‌شود.
این فضاها شامل انباری‌ها، تاسیسات، پارکینگ، راه‌پله‌ها، راهروها و حیـاط هستند که مساحت این فضاها بایستی به مسـاحت زیـر بنـای مفید ساختمان افزوده شود. اگر در اسناد آپارتمـان مسـاحت پارکینـگ و انبـاری بـرای هـر آپارتمـان مشخص شده باشد که همان مساحت منظور خواهد شد، اما اگر این اتفاق رخ نداده باشد، مساحت همه مشترکات به نسبت تعـداد آپارتمـان‌هـا بین آنها تقسیم می‌گردد.
در مورد تراس و ایوان‌هایی که حداقل از سه طرف دارای دیوار و سقف باشـند باید گفت که این فضاها نیز جزء زیـر بنـا محسوب می‌گردند. این در حالی است که پیش آمدگی‌ها و فلاشینگ‌های لبه پشت بام جزء زیربنا محسوب نخواهند شد.
در بعضی از املاک فقط ساکنین طبقه همکف به حیاط دسترسی دارند اما دیگر ساکنین نیز به اندازه مساحت واحد خود از حیاط قدر السهم دریافت می کنند . حیاط و فضای باز ساختمان در املاک شمالی و غربی بین همه آپارتمان‌ها مشـترک است. در حالی که در بعضی از ساختمان‌ها مخصوصاً زمین‌های جنـوبی و شرقی که ساختمان در حاشیه خیابان قرار داشته و افراد به جز ساکنین واحدهای همکف بقیه دسترسی بـه حیـاط ندارنـد ممکن است مساحت حیاط به مساحت قدر السهم واحدی که اختصاصاً از حیاط اسـتفاده می‌کند اضـافه شـده باشد. واضح است که همچنین طبق قانون نحوه تملک آپارتمان‌ها، مالک طبقه همکف بدون کسب اجازه از دیگر همسایگان حق احداث هیچ گونه سازه‌ای را در فضای حیاط نخواهد داشت.
نحوه محاسبه زیربنای ساختمان
زمانی که می‌خواهید متراژ زیربنای یک واحد آپارتمان را اندازه‌گیری کنید، ابتدا باید محدوده آن را مشخص نمایید. شما در گام اول می‌بایست، فضای مشاعات را از فضای مفید کم نمایید. باید توجه داشت که نورگیر ساختمان هم جز مشاعات محسوب گردیده و نباید جزء زیربنا به حساب آید. علاوه بر این اکثر مفروزات آپارتمان از پشت تا پشت دیوارهای بیرونی حساب می‌شوند.
اگر دیواری بین دو واحد از آپارتمان مشترک باشد؛ در نتیجه مالکیت مشترک داشته و محاسبات ازوسط دیوار اعمال می‌گردد اما اگر دیوار در اسکلت ساختمان استفاده شده باشد، جزء مشاعات حساب گردیده و به حساب نمی‌آید. سپس در صورت وجود، پارکینگ و انباری اختصاصی برای هر واحد آنها را نیز اندازه‌گیری می‌کنیم.
در مورد پارکینگ و انباری باید گفت که اگر هر دو خارج از فضای داخلی واحد آپارتمان طراحی شده باشند، تنها فضای بینابین دو دیوار را اندازه‌گیری می‌کنیم.
اگر در مساحت واحد، بالکن اختصاصی هم وجود داشته باشد، با توجه به متراژ کلی آن، مقدار لازم را طبق قوانین در محاسبه زیربنا به حساب خواهیم آورد.
وقتی محدوده محاسباتی زیربنای واحد مورد نظر مشخص می‌شود، مترکشی انجام گردیده و با جمع مساحت قسمت‌های مختلف یک واحد، زیربنای کل آن محاسبه خواهد شد. پس از این کار بهتر است با تقسیم کردن فضای کل به احجام هندسی ساده و محاسبه مساحت هر کدام، سریع‌تر مساحت کل را حساب نماییم. باید گفت که فرمول‌های محاسبه در قسمت بعدی آورده شده است.
محاسبه زیربنای ساختمان؛
به مقداری از زمین که روی آن بنا ساخته شده است ، جدا از آن که اسم آن چیست و در سند ملک آورده می‌شود یا خیر ، زیر بنای ساختمان گویند .
فرمول‌های مربوط به محاسبه مساحت زیر بنای ساختمان
مساحت زیر بنای یک ملک را می‌توان به قسمت‌های هندسی ساده تقسیم بندی نموده و با فرمول‌های ساده زیر محاسبه نمود:
- فرمول مساحت اشکال مربعی با ضلع a : a×a
- فرمول مساحت اشکال مستطیلی با ضلع‌های a و b:
- مساحت اشکال مثلثی با ارتفاع a و قاعده : b
- مساحت ذوزنقه‌ای با ارتفاع a و قاعده بزرگ b و قاعده کوچک c :
در مورد فضاهای ناهمگون دایروی شکل هم باید مراحل زیر را طی کرد:
ابتدا قطر یک دایره فرضی را حساب می‌کنیم و پس از آن قطر را تقسیم بر دو کرده تا شعاع نیم‌دایره به دست آید. سپس زمانی که شعاع را به دست آوردیم می‌توانیم با استفاده از فرمول زیر مساحت دایره را به دست آوریم.
- عدد پی× شعاع×شعاع = مساحت دایره
برای به دست آوردن مساحت فضاهای نیم دایره‌ای عدد به دست آمده در بالا را تقسیم بر دو می‌نماییم:
- ۲÷ (عدد پی× شعاع×شعاع) = مساحت نیم دایره
در مورد شکل‌هایی که دقیقاً به شکل نیمی از دایره نیستند لازم است تخمین زده شود که چه حجمی از یک دایره را در برمی‌گیرند. مثلاً اگر حدس می‌زنیم که مساحت ما به اندازه یک چهارم دایره باشد، پس از محاسبه مساحت دایره، آن را به 4 قسمت تقسیم خواهیم کرد.
در پایان نیز پس از محاسبه مساحت هر شکل به‌صورت جداگانه، مساحت‌های به دست آمده را با هم جمع نموده و به این ترتیب مساحت کل زیربنای ساختمان محاسبه خواهد شد. البته باید گفت زیربنای برخی نواحی از آپارتمان مانند بالکن‌ها بسته به نوع آنها به صورت نیمه، دو سوم و یا تمام محاسبه می‌شوند.
برای محاسبه آنلاین هزینه ساخت روی گزینه مد نظر خود کلیک کنید
سخن آخر
به طور خلاصه باید اذعان کرد که راهروها، پله و پاگردی که در خارج از قسمت‌های درونی آپارتمان قرار گرفته به علاوه محل‌هایی چون پاگرد پله و ورودی پشت بام، پله‌های ایمنی و پله‌های فرار، حیاط،نورگیر، حیاط خلوت، حیاط ساختمان، و روف گاردن ی که جنبه استفاده عمومی دارد جزئی از زیر بنا به حساب می آید اما زیربنای مفید نیست.
همچنین محل عبور کانال کولر و لوله بخاری داخل فضای آپارتمان که به آن داکت گویند، ایوان و تراس(بالکن غیر مسقف)، انبار عمومی ساختمان، اتاق سرایداری ساختمان، آسانسور و چاله آن، چاه‌های فاضلاب، لابی، سالن اجتماعات، فضاهای ورزشی مانند سالن بدنسازی، استخرو سونا و جکوزی، پشت بام و … جزء فضاهای مشاع بوده و زیربنای مفید به حساب نمی‌آیند.
سوالات کلیدی :
- زیر بنای ساختمان شامل چه قسمت هایی است ؟
به طور خلاصه به مقداری از زمین که روی آن بنا ساخته شده باشد زیر بنا گویند .
- نحوه محاسبه زیر بنای ساختمان چگونه است ؟
با مشخص کردن محدوده ساختمان و گام هایی که در این مقاله به طور کامل به آن اشاره شده است می توانیم زیر بنای ساختمان را محاسبه نماییم .
