چه بسا که شما روزانه شاهد ساخت و سازهای جدید در اطراف خود هستید. از برج های عظیم گرفته تا ساختمان های صنعتی پیشرفته. در پس این پروژه ها، تیرآهن ( H ) هاش نقش کلیدی را بازی میکند. این مقاطع فولادی، به عنوان ستون های اصلی سازه ها، زیربنای محکم و مطمئنی را برای طرح های بلندپروازانه مهندسی معماری فراهم می آورند. اما تیرآهن هاش چست؟ در این مقاله قصد داریم به معرفی تیرآهن هاش، انواع مختلف آن، و کاربردهای آن در صنعت ساختمان بپردازیم.
برای محاسبه آنلاین هزینه ساخت روی گزینه مد نظر خود کلیک کنید
پیشنهادی: هزینه ساخت آپارتمان
تیرآهن چیست؟
تیرآهن هاش، پروفیل فولادی است که شکلی شبیه به حرف H انگلیسی دارد. بال های پهن تر و ضخیم تر جان این تیرآهن است که آن را از تیرآهن های معمولی متمایز میکند. این شکل ظاهری، به تیرآهن هاش استحکام و مقاومت خارق العاده ای در برابر خم شدن و تحمل بارهای سنگین میدهد.
سال 1865 تیرآهن هاش برای اولین بار در شرکت آمریکایی Bethlehem Steel تولید شد. این شرکت با اختراع فرآیند نورد گرم، تولید انبوه تیرآهن را آغاز کرد. کم‌کم با افزایش تقاضا برای سازه های بلند مرتبه و پل ها، استفاده از تیرآهن هاش رواج یافت.
ویژگی های منحصربه فرد تیرآهن های هاش مانند استحکام بالا، مقاومت در برابر خم شدن و قابلیت تحمل بارهای سنگین، باعث شده است که این مصالح ساختمانی در پروژه های مهندسی عمران و معماری به طور گسترده استفاده شود.
تیرآهن هاش چگونه تولید میشود؟ همه چیز با شمش های فولادی آغاز میگردد. این مواد خام اولیه، تا دمای 1000 درجه سانتیگراد و یا حتی بیشتر گرم میشوند تا ذوب شده و حالت خمیری شکل به خود بگیرند.
در مرحله دوم شمش های خمیری شده، آماده عبور از قالب های مخصوص هستند. این قالب ها، به شمش ها فرم نهایی تیرآهن های هاش را میدهند. اما داستان به اینجا ختم نمیشود. تیرهای هاش در حال شکل گیری، تحت فشارهای مختلف قرار میگیرند تا استحکام و مقاومت خود را نیز به دست آورند.
در مرحله بعدی، نوبت به ظرافت و دقت میرسد. شکل لبه ها و ضخامت بال ها به طور دقیق اندازه گیری و تنظیم میشوند تا تیرها مطابق با استانداردهای جدول اشتال و در ابعاد و اندازه های مختلف تولید شوند. سپس تیر آهن های هاش، به طول های 12 متری برش میخورند تا برای حمل و نقل و استفاده در پروژه های مختلف آماده شوند. اما قبل از آن، باید خنک شوند. به همین منظور، آنها وارد بخش سیستم خنک کننده میشوند تا دمای آنها به تدریج کاهش پیدا کند.
انواع تیر آهن هاش
تیرآهن هاش در انواع مختلفی با ابعاد و ضخامت های گوناگون موجود هستند که هر کدام برای کاربردهای خاصی مناسب می‌باشند. در این بخش به معرفی سه نوع اصلی تیرآهن هاش و ویژگی های آنها میپردازیم:
| نوع هاش | نماد | وزن | کاربرد |
| سبک | HEA | 17 تا 178 کیلوگرم | مناسب برای سازه های با بارهای سبک مانند سقف ها، خرپاها و اسکلت های فلزی ساختمان ها
|
| سنگین | HEB | 20 تا 315 کیلوگرم | مناسب برای سازه های کوچکتر مانند ساختمان های مسکونی، تجاری و اداری
|
| فوق سنگین | HEM | 42 تا 349 کیلوگرم | کاربرد: تحمل بارهای بسیار سنگین در سازه های بزرگ مانند پل ها، ساختمان های بلند مرتبه و سوله ها
|
انتخاب نوع تیرآهن هاش مناسب برای هر پروژه به عوامل مختلفی بستگی دارد:
-بارهای وارده بر سازه: هر چه بار بیشتر باشد، به تیرآهن قوی تر و سنگین تر نیاز است.
-دهانه ها: برای دهانه های بلندتر، تیرآهن با ضخامت بیشتر و مقاومت بالاتر لازم است.
-محدودیت های فضایی: ابعاد تیرآهن باید با فضای موجود در سازه همخوانی داشته باشد.
-بودجه پروژه: قیمت تیرآهن با توجه به نوع، ضخامت و ابعاد آن متغیر است.
برای مطالعه: کفراژ
تیرآهن هاش چه کاربردی دارد
کاربرد تیرآهن های هاش بسیار متنوع است و در اسکلت بندی و ساخت سازه های مختلف نقش حیاتی ایفا میکند. در ادامه به برخی از بارزترین کاربردهای این سازه های فولادی اشاره میکنیم:
-ساخت ستون:
یکی از کاربردهای اصلی تیرآهن های هاش، ساخت ستون در اسکلت بندی ساختمان هاست. این تیرآهن ها به دلیل استحکام بالا، میتوانند وزن طبقات مختلف ساختمان را به طور ایمن به پی منتقل کنند. از تیرآهن ار نوع هاش در ساخت ستون های ساختمان های مسکونی، تجاری، اداری و صنعتی استفاده میشود.
-ساخت خرپا:
خرپاها از اجزای مثلثی تشکیل شده اند که به هم متصل میشوند و میتوانند بارهای سنگینی را تحمل کنند. تیرآهن های هاش به طور گسترده در ساخت خرپاها کاربرد دارد.
-برج سازی:
تیرآهن های هاش برای ساخت ستون های اصلی و فرعی برج ها مورد استفاده قرار میگیرند، تا بتوانند وزن خود سازه و بارهای وارده بر آن را تحمل کنند. برج میلاد و برج آزادی در ایران، از جمله نمونه های معروف برج هایی هستند که با استفاده از تیرآهن های هاش ساخته شده اند.
-ساخت سد:
سدها باید بتوانند حجم عظیمی از آب را تحت فشار شدید نگه دارند. تیرآهن ها به دلیل ساختار محکم و استحکام بالای خود، گزینه ایده آلی برای این منظور هستند.
-ساخت اسکله:
اسکله ها محل پهلوگیری و پیاده شدن کشتی ها هستند و باید بسیار مقاوم و استحکام بالایی داشته باشند. از آنجایی که تیرآهن ها بسیار محکم هستند با گذاشتن یک لایه محافظ ضد خوردگی روی آن ها، گزینه مناسبی برای ساخت اسکله ها و سازه های دریایی محسوب میشوند.
– ساخت پالایشگاه و تولید تجهیزات نفتی:
در صنعت نفت و گاز، از تیرآهن های هاش به دلیل استحکام و مقاومت بالا در برابر حرارت و فشار، در ساخت پالایشگاه ها، خطوط لوله و سایر تجهیزات نفتی استفاده میشود.
مزایا استفاده از تیرآهن هاش
برای محاسبه آنلاین هزینه بازسازی روی گزینه مد نظر خود کلیک کنید
پیشنهادی: هزینه بازسازی خانه
تیرآهن های هاش بال پهن، به دلیل مزایای بی نظیرشان، نقش کلیدی در استحکام و کارایی سازه ها ایفا میکنند. بیایید با هم نگاهی به این مزایای شگفت انگیز بیندازیم:
- مقاومت بسیار بالا برای تحمل بارهای سنگین:
تیرآهن های بال پهن، میتوانند بارهای سنگین را به راحتی تحمل کنند. شکل مقطع H مانند آنها، به این سازه های فولادی قدرت خارق العاده ای در برابر فشار فیزیکی و خم شدن میدهد. به همین دلیل، از آنها در ساخت پل ها، ساختمان های بلندمرتبه و سایر سازه هایی که تحت بارهای سنگین قرار دارند، به طور گسترده استفاده میشود.
- اشغال فضای کم
تیرآهن های هاش، با وجود قدرت و استحکام بالا، فضای نسبتاً کمی را در سازه اشغال میکنند. این ویژگی، آنها را به گزینه ای ایده آل برای ساخت سازه هایی با فضای داخلی وسیع تر و کارآمدتر تبدیل میکند. به عنوان مثال، در ساخت آپارتمان ها و مجتمع های مسکونی، استفاده از تیرآهن های بال پهن به جای دیوارهای ضخیم، می‌تواند فضای بیشتری برای واحدها و همچنین راهروها و پله ها ایجاد کند.
- نصب سریع و آسان
نصب تیرآهن های بال پهن، برخلاف تصور عموم، کار دشواری نیست. روش های مختلفی برای اتصال آنها به یکدیگر وجود دارد که به سرعت و به آسانی انجام میشود. این امر، به نوبه خود، فرآیند ساخت و ساز را تسریع میبخشد و از اتلاف وقت و هزینه جلوگیری میکند.
- حریف سرسخت در برابر لرزش
تیرآهن های هاش، تا حدی در برابر نیروهای غیرطبیعی مانند لرزش و رانش زمین نیز مقاوم هستند. شکل مقطع H مانند آنها و اتصالات محکم و مطمئن، به این سازه های فولادی کمک میکند تا در برابر لرزش های ناشی از زلزله یا رانش زمین تا حدی مقاومت کنند و از فرو ریختن سازه جلوگیری بشود.
- ایجاد دقت و ایمنی بالا در ساخت و ساز
استفاده از تیرآهن از نوع هاش، ضریب خطا در پروژه های ساختمانی را به طور قابل توجهی کاهش میدهد. این سازه های فولادی، با ابعاد و اندازه های دقیق و استاندارد، به طور کامل در کنار یکدیگر قرار میگیرند و اتصالات محکم و مطمئنی ایجاد میکنند. به این ترتیب، ایمنی و پایداری سازه به طور چشمگیری افزایش می یابد و خیال شما از بابت استحکام و امنیت آن راحت خواهد بود.
- عملیاتی مقرون به صرفه
استفاده از تیرآهن های هاش، علاوه بر کاهش مصرف آهن و مصالح دیگر، مزایای دیگری نیز در زمینه صرفه جویی در هزینه های عملیاتی دارد. به دلیل سرعت و سهولت نصب، زمان و هزینه های مربوط به کارگر و پیمانکار نیز به طور قابل توجهی کاهش می یابد. همچنین، استحکام و دوام بالای این سازه های فولادی، نیاز به تعمیرات و نگهداری را در طول زمان به حداقل میرساند و از این طریق نیز در صرفه جویی هزینه ها نقش دارد.
جمع بندی
تیرآهن هاش به عنوان یکی از سازه های فولادی مهم، نقش کلیدی در ساخت و ساز مدرن ایفا میکند. با اتکا به مزایایی همچون مقاومت بالا، وزن بهینه و سهولت نصب، این پروفیل فولادی در انواع سازه ها از جمله ساختمان های بلندمرتبه، پل ها، سوله ها و مخازن به کار میرود.
