ارزیابی پیمانکاران که در مناقصات مختلف شرکت می‌کنند از جمله موضوعات مهم از نظر کارفرمایان و سرمایه گذاران است، زیرا در درجه اول این پیمانکاران هستند که بعد عملی پروژه را به دوش می‌کشند و کنترل فرایندهای مالی در عمل بسیار متفاوت از پیش بینی‌ها و اعداد و ارقام اعلام شده است. بنابراین استفاده از شیوه‌های مناسب در زمینه انتخاب پیمانکار باصلاحیت و جلوگیری از هدر رفتن منابع پروژه از اهمیت ویژه‌ای در پروژه‌ها برخوردار است. در ادامه با متری چند همراه باشید.
برای دریافت خلاصه متره، لیست قیمت مصالح و برآورد هزینه ها به تفکیک به متری چند مراجعه کنید
ارزیابی پیمانکاران چیست؟
ارزیابی و انتخاب پیمانکاران با صلاحیت اجرایی، یک قسمت مهم از فرآیند ساخت در پروژ ه است، زیرا پیمانکاران از عوامل اصلی تبدیل منابع مصرف شده در پروژه به محصول نهایی به حساب می‌آیند. ارزیابی کیفی پیمانکاران عبارت است از ارزیابی خدمات، تجهیزات و توان مالی، مدیریتی و تخصصی پیمانکاران شرکت کننده در مناقصات پروژه که توسط تیم ارزیابی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
ارزیابی پیمانکاران و تاثیر آن بر موفقیت پروژه چیست؟
یکی از عوامل موفقیت و یا عدم موفقیت در پروژه‌ها انتخاب پیمانکاران با صلاحیت است. در همین راستا توجه به توانمندی‌های پیمانکاران (شاخص‌های ارزیابی) و اهداف پروژه (عوامل موفقیت پروژه) به صورت همزمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سازمان پروژه تلاش می‌کند با انتخاب و هدایت پیمانکاران با صلاحیت، پروژه‌های خود را در چارچوب سه شاخص کلیدی پروژه یعنی هزینه، زمان و کیفیت مطابق با اهداف تعریف شده به پایان رسانند.
عدم تسلط پیمانکاران به دستورالعمل‌های فنی و اجرایی، عدم تامین نقدینگی مورد نیاز و ضعف در تامین تجهیزات مورد نیاز در عملیات اجرایی باعث ایجاد تاخیر، و یا نقص در عملیات اجرایی پروژه که هر دو عامل تاثیر مستقیم بر قیمت تمام شده پروژه دارد.
عوامل تاخیر در پروژه‌ها و یا عدم موفقیت که پیمانکاران در آن تاثیر دارد چیست؟
- انتخاب پیمانکار به علت قیمت پایین در موضوع قرارداد
- ضعف در مدیریت اجرایی پیمانکار
- عدم برنامه ریز یو ضعف در برنامه ریز ی وکنترل پروژه
- تجربه ناکافی پیمانکار
- مشکلات مالی پیمانکار
- عملکرد ضعیف پیمانکار
تعریف پست‌ها و اشخاص حاضردر یک پروژه
در شرایط کنونی بسیار لازم است با استفاده از مکانیزم‌ها و روش‌های استاندارد، مدلی را برای سازمان تدوین نمود تا کمترین تاثیر ناموفقیت محصول نهایی پروژه را شاهد باشیم.
پیمانکار کیست؟
پیمانکار شخص حقیقی یا حقوقی است که جهت اجرای عملیات موضوع پیمان (طراحی، ساخت، نصب، تامین) با او قرارداد منعقد می‌شود.
تیم ارزیابی از چه کسانی تشکیل می‌شود؟
تیمی ارزیابی پیمانکاران متشکل از مدیر پروژه مربوطه، مسئول تیم مهندسی و مسئول امور قراردادها ی پروژه است که با استفاده از مکانیزم و شاخص‌های تعریف و مطرح شده، ارزیابی پیمانکاران را مورد بررسی قرار می‌دهند.
کارفرما کیست؟
کارفرما شخصیتی حقوقی است که قرارداد را امضاء می‌کند و انجام خدمات موضوع قرارداد را واگذار می نماید.
مدیر پروژه کیست؟
شخصی که مسئولیت راهبری و انجام اثربخش مراحل اجرای پروژه از آغاز تا مرحله اختتام را به عهده دارد.
شاخص ارزشیابی چیست؟
عددی است که مرتبه (امتیاز) هر یک از پیمانکاران را در مقایسه با دیگر پیمانکاران در حوزه‌ها و شاخص‌های تعیین شده در این دستور العمل (مطابق جدول شماره 1) نشان می‌دهد.
مطالب مرتبط: تاخیرات در پروژه عمرانی، شناخت عوامل و تاثیرات آن
معیارها و شاخص‌های ارزیابی پیمانکاران کدام‌اند؟
- تجریه در زمینه مورد نظر (سابقه اجرایی)
- حسن سابقه و رضایت در کارهای قبلی
- توان مالی و پشتیبانی
- توان تجهیزاتی
- توان مدیریتی، فنی و برنامه ریزی
سابقه اجرایی شامل چه مواردی می‌شود؟
ارزیابی تجربه و سابقه اجرایی بر اساس اطلاعات مربوط به تعداد و نوع کارهای اصلی و مشابه انجام شده پیمانکار در یک دوره مشخص (5 ساله) گذشته تعیین می‌شود. حداکثر امتیاز در صورتی احراز می‌شود که حجم معادل یا بیشتر از موضوع مناقصه در هر سال توسط پیمانکار اجرا شده باشد و برای مقادیر کمتر امتیاز تجریه به تناسب کاهش می‌یابد. در این رابطه ارائه گواهی صلاحیت پیمانکاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. گواهی نامه صلاحیت پیمانکاری توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری صادر می‌شود.
حسن سابقه و رضایت در کارهای قبلی چگونه ارزیابی می‌شود؟
به منظور ارزیابی پیمانکاران و برای تعیین امتیاز حسن سابقه در کارهای قبلی اخذ اطلاعات 5 سال گذشته از طریق اظهار موضوع، مبلغ قراردادها، نام، نشانی پروژه و سرمایه گذار مورد بررسی قرار می‌گیرد. امتیاز ارزیابی کارفرمایان کارهای قبلی نسبت به مواردی نظیر کیفیت کار، کفایت کادر فنی، انجام بموقع پروژه و همکاری با کارفرما و عدم ورود به مباحث حقوقی در دوران پروژه مشخص می‌شود.
توان مالی و پشتیبانی در ارزیابی پیمانکاران
امتیاز توان مالی و تشخیص آن بر اساس نظر سازمان بررسی کننده طبق مدراک و مستندات ارائه شده توسط پیمانکار مشخص می‌شود که شامل موارد زیر است.
- میزان دارایی‌های ثابت
- مبلغ قراردادهای فعال و جاری
- قبول شرایط پرداخت شرکت (تهاتر و …)
- مبلغ مطالبات ناشی از صورت وضعیت‌ها و سایر موارد
توان تجهیزاتی پیمانکاران
ارزیابی توان تجهیزاتی از طریق اعلام لیست تجهیزات، دستگاه‌ها و ماشین آلات مرتبط با نیاز پروژه بر مبنای ارزش ریالی تجهیزات و بازدید میدانی از آن‌ها صورت می‌پذیرد.
توان مدیریتی، فنی و برنامه ریزی
میزان امتیاز فنی و برنامه ریزی بر اساس معیارهای زیر محاسبه می‌شود.
- مدارک و امتیازات (گرید) سازمانی
- کفایت کارکنان کلیدی از نظر دانش و تجریه کاری
- کفایت کادر فنی
- امکانات و تجهیزات فنی و مهندسی
- وجود تشویق نامه‌ها، گواهی نامه‌ها، عضویت در نهادها و سازمان‌ها
جدول ارزیابی پیمانکاران
پس از بررسی 5 شاخص مطرح شده در بالا، تیم ارزیابی پروژه جهت ارزیابی پیمانکاران مطابق فرمت و جدول زیر، ارزیابی پیمانکاران را در دستور کار قرار می‌دهند.
| ردیف | شاخص | وزن هر شاخص | امتیاز هر شاخص | امتیاز از کل |
| 1 | تجربه در زمینه مورد نظر ( سابقه اجرایی) | 20% | ||
| 2 | حسن سابقه و رضایت در کارهای قبلی | 15% | ||
| 3 | توان مالی و پشتیبانی | 27% | ||
| 4 | توان تجهیزاتی | 13% | ||
| 5 | توان مدیریتی فنی و برنامه ریزی | 25% | ||
| جمع کل | 100% |
مطابق دستور العمل سازمانی و نظر تیم ارزیابی، ارزش و وزن هر شاخص مطابق با اهمیت آن تعریف می‌شود و وزن هر شاخص عددی است از 100 درصد است. همچنین در انتها جمع کل وزن معیارها باید برابر با 100% شود. امتیاز هر شاخص، عددی است که هر کدام از اعضا تیم ارزیابی به پیمانکار مربوطه، مطابق شاخص‌های عنوان شده می‌دهد. امتیاز از کل حاصل ضرب، وزن هر معیار در امتیاز دریافت شده پیمانکار است.
سخن پایانی
در پایان باید به این نکته اشاره شود که مدل و شاخص‌های ارزیابی در پروژه مربوط به همان سازمان است که تدوین شده است. در هر صورت برای بیان ضروریات ارزیابی پیمانکاران، مطالب ذکر شده در این مقاله برگرفته از مدول و شاخص‌های یکسان جهت ارزیابی پیمانکاران شرکت کننده در مناقصات پروژه است.
مطالب مرتبط: مدیریت مصالح پروژه و تأثیرات آن بر کاهش هزینه‌های پروژه‌های عمرانی
ممنون از سایت خوب متری چند و دست اندرکاران با انگیزه آن، وب سایت عالیه و مقالات بسیار باکیفیت و علمی هستند