یکی از استفاده‌های جریان نقدینگی و نمودار آن در پروژه‌های ساختمانی است. به‌طورکلی نمودارهای پیشرفت (S-Curve) یکی از مهم‌ترین ابزارها برای مدیران پروژه برای گزارش‌گیری هستند و وظیفه آنها این است که با ارائه این نوع نمودارها به ذینفعان به آنها تصویر واضح‌تری از پیشرفت پروژه ارائه دهند. در این مقاله از متری چند به چگونگی رسم نمودار خطی در اکسل و تهیه فایل اکسل نمودار اس اشاره‌شده است. از شما دعوت می‌شود تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
برای دریافت خلاصه متره، لیست قیمت مصالح مصرفی، برآورد هزینه ها به تفکیک فعالیت ها و برنامه ساخت به متری چند مراجعه کنید
نمودار منحنی اس (S-curve) چیست؟
وظیفه بخش کنترل پروژه هم برنامه‌ریزی برای پروژه است و هم اصلاح آن. درنتیجه در حین اجرای پروژه باید هم‌زمان پیشرفت فیزیکی پروژه و پیشرفت هزینه‌ای آن را کنترل کرد. این کار باید توسط منحنی (S-Curve) انجام می‌شود. فایل اکسل نمودار اس معمولاً در اولین صفحه گزارش‌های دوره‌ای در پروژه‌ها ارائه می شود. این نمودار به‌طورکلی پیشرفت واقعی برنامه زمانبندی را با پیشرفت برنامه‌ریزی‌شده آن مقایسه می‌کند و می‌تواند به کمک سایت متری چند بسیار دقیق‌تر، سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر رسم گردد.
مطالب مرتبط: نمونه اکسل جریان نقدینگی ؛چگونه نمودار کش فلو رسم کنیم؟
دلیل نام‌گذاری منحنی اس (S-curve)
شکل ‘S’ هیچ‌چیز اجباری در بحث این نوع نمودار نیست، فقط شکلی است که نمودار در مراحل اولیه پروژه پیدا می‌کند، یعنی زمانی که رشد استاندارد پروژه بسیار کند است. در مراحل اولیه، پیشرفت پروژه شروع به آشکار شدن می‌کند و اعضای گروه فقط در حال تحقیق هستند یا تازه شروع به انجام مرحله اول اجرای پروژه می‌کنند. با پیشرفت بیشتر، رشد پروژه ناگهان سرعت می‌گیرد. قسمت میانی “s” نمودار سریع‌ترین بخش آن خواهد بود. به نقطه‌ای که حداکثر رشد را نشان می‌دهد نیز نقطه عطف گفته می‌شود. این‌ها مهم‌ترین قسمت‌های منحنی هستند.
در این زمان از روند کار، اعضای گروه به‌طورکلی روی کارهای پروژه بسیار سنگین کار می‌کنند و با افزایش این روند، کارها پیشرفت می‌کنند و نمودار به‌صورت پیش‌رونده‌ای صعود می‌کند. پس از عبور از نقطه عطف، قسمت بالایی منحنی (S-Curve) تشکیل می‌شود. که این مرحله نقطه بلوغ پروژه نام دارد. این بلوغ به این دلیل است که اکثر پروژه‌ها در این مرحله به پایان رسیده‌اند یا در مرحله پایان قرار دارند. به‌طورکلی، هنگامی‌که روند به این مرحله می‌رسد، فقط کارهایی از قبیل نصبیات و رفع اشکال در حال انجام هستند.
انواع نمودارهای اس (S-curve)
طیف گسترده‌ای از منحنی‌های s وجود دارد که می‌تواند در برنامه مدیریت پروژه مورداستفاده قرار گیرد که مهم‌ترین آنها به شرح زیر است.
- منحنی S شکل هزینه-زمان (Costs/Time S-curve)؛ منحنی S هزینه در برابر زمان برای پروژه هایی مناسب است که شامل نیروی انسانی و غیر از آن به عنوان مثال تأمین مواد اولیه، استخدام و ماشین آلات است. این نمودار هزینه های تجمعی را نشان می دهد که در طول زمان برای مدت زمان پروژه صرف شده اند، و ممکن است برای کمک به محاسبه جریان نقدی پروژه استفاده شود.
- منحنی S شکل واقعی (Actual S-curve)؛ برنامه زمانبندی به طور منظم در طول مدت پروژه به روز می شود. این به روزرسانی ها شامل بازنگری درصد کل برای هر کار تا روز خاصی است. با استفاده از این اطلاعات، ممکن است یک منحنی واقعی S تولید شود که می توان آن را با منحنی برنامه ای مقایسه نمود و تصمیمات لازم را برای جبران تاخیرات اتخاذ کرد.
- منحنی S شکل ساعت کاری نیروها-زمان (Man Hours/Time S-curve)؛ این منحنی برای پروژه هایی که نیروی انسانی زیادی دارند مناسب است. این نوع نمودار ساعات جمع شده نیرو ها را در طول زمان پروژه نشان می دهد. از آنجا که نفر-ساعت ناشی از ساعات کاری نیروی انسانی (زمان) است، برای حفظ روند برنامه آنها را با هم در یک نمودار می آورند. پروژه ها ممکن است به دلیل بهره وری کم، تاخیر و اختلال، دوباره کاری، تغییرات و غیره به ساعت کاری اضافی نیاز داشته باشند تا به موقع تمام شوند.
کاربردهای منحنی S در پروژه‌ها
رسم نمودار در اکسل برای اهداف مختلف در طول عمر پروژه مفید است. برخی از مهم‌ترین کاربردهای منحنی s (S Curve) که توسط سایت متری چند ارائه می شود در زیر مورداشاره قرارگرفته‌اند.
- ارزیابی عملکرد و پیشرفت اولین و مهم‌ترین کاربرد منحنی‌های S در ارزیابی پیشرفت پروژه موردنظر و عملکرد آن با استفاده از مدیریت ارزش کسب‌شده است. عوامل زیادی وجود دارد که باید در روند یافتن وضعیت فعلی پروژه و پیش‌بینی‌های آینده پروژه مورد ارزیابی قرار گیرند و شامل مبانی اندازه‌گیری عملکرد، ارزش کسب‌شده و هزینه واقعی پروژه هستند.
- پیش‌بینی جریان نقدی پروژه (cash flow) کاربرد بعدی منحنی‌های S از طریق توسعه جریان وجوه نقد و پیش‌بینی تغییراتی است که در جریان وجه نقد (cash flow) ایجاد می‌شود. جریان نقدینگی در واحد زمان و حرکت پول نقد با توجه به وظایف و اتفاقاتی است که در حین اجرای پروژه اتفاق می‌افتد.
- مقایسه مقادیر خروجی استفاده مهم دیگر از منحنی‌های S در ارزیابی مقدار خروجی پروژه است. این مورد در صنایع ساخت‌وساز و تولیدی بسیار پرکاربردتر است.
- اکثر نرم‌افزارهای زمانبندی مانند اکسل، MSP و پریماورا می‌توانند منحنی‌های S را از یک برنامه زمانبندی بر اساس منابع، هزینه و ساعات کاری استخراج کنند. این نرم‌افزارها می‌توانند دو نوع منحنی S را ارائه دهد. یکی طبق زودترین زمان‌های ممکن برای انجام هر فعالیت و دیگری طبق دیرترین زمان انجام هر فعالیت است.
این دو منحنی S به‌طورمعمول در ابتدا وانتهای پروژه باهم همپوشانی دارند و یک منحنی موزی شکل ایجاد می‌کنند که به منحنی موز (Banana Curve) معروف است. بنابراین، باید همواره وضعیت منحنی برنامه‌ریزی‌شده یا واقعی پروژه را تحت نظر داشت. زیرا اگر بیش‌ازحد به منحنی دیرترین تاریخ نزدیک شویم، ممکن است خطر تأخیر در پروژه به وجود بیاید.
نرم‌افزارهای رایج برای ترسیم منحنی S
منحنی S یک نمودار است که پیشرفت پروژه را بر اساس یک معیار وزنی (زمان، هزینه، تناژ و غیره) در بازه زمان نمایش می‌دهد. این نمودار شامل دو نمودار خطی است که همان‌طور که مقادیر تجمعی درصدهای پیشرفت برنامه‌ای و واقعی را در برمی‌گیرد و نیز دو نمودار ستونی که این درصدها را به‌صورت دوره‌ای نمایش می‌دهند. نرم‌افزارهای مدیریت پروژه مانند مایکروسافت پروجکت (MSP)، پریماورا (Primavera) و اکسل (excel) می‌توانند برای تهیه منحنی S کارآمد باشند.
اما چون از طرفی تهیه خروجی در مایکروسافت پروجکت (MSP) یا پرایماورا و رسم نمودار آن نیازمند دانش استفاده از این نرم‌افزارها است و نیز تهیه گزارش‌های هفتگی و ماهیانه اغلب دارای چند برگ هستند که به نمایش نمودار (S-Curve) فازهای مختلف پروژه می‌پردازد، بنابراین فایل اکسل نمودار اس و قابلیت رسم چند نمودار در یک نمودار در اکسل کاربرد بیشتری در میان متخصصان دارد. برای ایجاد منحنی پیشرفت (S Curve) به اطلاعات زیر نیاز است.
- شناسه فعالیت‌ها
- نام فعالیت‌ها
- تاریخ شروع فعالیت‌ها
- تاریخ پایان فعالیت‌ها
- یک معیار جهت ایجاد ارزش وزنی (Value Weight)
گرچه بسیاری از سایت های اینترنی فایل اکسل نمودار اس را آموزش داده یا به‌صورت آماده به فروش می‌رسانند اما آپدیت و صرف زمان برای تنظیمات نمودار در اکسل و رسم نمودار ستونی در اکسل کاربران را دچار مشکل می‌کند. در نرم‌افزار متری چند با واردکردن مشخصات سازه موردنظر می‌توانید علاوه بر دریافت برنامه زمانبندی، منحنی S پروژه خود را با دقت بالا تخمین زده و برای اجرای آن برنامه ساخت تدوین کنید. خروجی همه این مراحل به‌صورت فایل اکسل با پرداخت مبالغی و یا خرید اشتراک متری چند در دسترس قرار می‌گیرد.
مطالب مرتبط: تهیه آنلاین ساختار شکست کار پروژه ساختمانی در متری چند
سخن آخر
امروزه مدیریت پروژه به شغل بسیار پیچیده‌ای بدل شده است و برای موفقیت در انجام پروژه، عوامل زیادی باید تحت کنترل قرار گیرند. این عوامل برای بررسی نیاز به ابزارها و پارامترهای مناسب ازجمله منحنی (S-Curve) دارند که یک ابزار پرکاربرد است و می‌تواند به ما کمک کند تا هزینه‌های خود را در ارتباط با تمام ساعت‌های کاری و سایر عوامل کنترل کنیم. همچنین کاربران محترم می‌توانند با بهره‌گیری از امکانات بخش برنامه ساخت متری علاوه بر برنامه ساخت به فایل اکسل نمودار اس (S-Curve) دست پیدا کنند.
