مطالعات نشان می‌دهد بیش از 70 درصد پروژه‌ها عمرانی در ایران بیشتر از برنامه ریزی بودجه پیش بینی شده صرف هزینه دارند، همچنین تعداد زیادی از پروژه‌ها بعد از صرف زمان و هزینه بالا به علت ضعف مدیریت و برنامه ریزی و … موفقیتی کسب نمی‌کنند، شکست خورده تلقی می‌شوند د و یا هیچ وقت به اتمام نمی‌رسند. هتل‌های بی مسافر، مجموعه‌های تفریحی بدون مشتری و پروژه‌های خاتمه یافته‌ای که به متروکه تبدیل شده‌اند که عملا می‌توان عنوان پروژه شکست خورده را برای آنها برگزید. در ادامه به عنوانی مانند … پرداخته شده است. با متری چند همراه باشید.
برای دریافت خلاصه متره، لیست قیمت مصالح، برآورد هزینه ها به تفکیک فعالیت ها و برنامه ساخت به متری چند مراجعه کنید
پروژه‌های شکست خورده عمرانی معروف در آمریکا و چین
شاید فکر کنید که تنها در ایران است که شاهد سوء مدیریت و بی تدبیری هستیم ولی واقعیت این است که این امور در همه سطوح و در هر فرهنگی رخ می‌دهد و گاهی می‌تواند ناشی از یک خطای انسانی و یا ویژگی طمع‌کاری باشد. در ادامه دو مثال از پروژه‌های شکست خورده در چین و آمریکا بیان شده است.
منطقه «کانگباشی» در شهر اوردوس چین
این منطقه شهر ارواح نامیده می‌شود. در سال ۲۰۰۴، به منظور گسترش منطقه شهری، دولت چین تصمیم گرفت که کانگباشی را ۱۸ مایل دورتر از شهر اصلی بسازد. شهر جدید طی پنج سال ساخته شد و ۳۵۲ میلیون دلار فقط بابت جاده‌سازی هزینه داشت (درست مانند اکثر پروژه‌های مسکن مهر شهرهای مختلف ایران). اگرچه بیشتر ساختمان‌ها و آپارتمان‌ها به فروش رسیده‌اند اما بیشتر آنها توسط سرمایه‌گذارها خریده شده‌اند. شهری که قرار بود پذیرای یک میلیون شهروند چینی باشد حالا شهری خالی و بیابانی است.
مطالب مرتبط: تهیه جریان نقدینگی (Cash Flow) چه تاثیری در مدیریت موفق پروژه دارد؟
هتل «هرمون»
هتل «هرمون» قرار بود برج مجلل ۴۸ طبقه در شهر همیشه بیدار لاس‌وگاس باشد. شروع ساخت این بنا در سال ۲۰۰۸ آغاز شد، اما نقصان‌هایی در ساختار استیل این سازه، کارشناسان را به این نتیجه رساند که این آسمان‌خراش در برابر زلزله‌ای قوی آسیب‌پذیر خواهد بود. هتل «هرمون» بخشی از یک پروژه پنج میلیارد پوندی بود، اما پس از نیمه‌کاره رها شدن، سوژه‌ی شکایتی ۲۴۱ میلیون پوندی شد. اکنون کمپانی «MGM» که ساخت این ساختمان ۴۸ طبقه را بر عهده داشته، در حال صرف هزینه‌ی ۲۰ میلیون پوندی برای تخریب این بناست. این مبلغ گزافی برای هتلی است که هرگز افتتاح نشد.
رازهای موفق شدن یک پروژه عمرانی
هر ساله پروژه‌های شکست خورده زیادی در اطراف ما اتفاق می‌افتد. پروژه‌های که متوقف می‌شود، پروژه‌های که مشتری ندارد، پروژه که قیمت تمام شده آن بیشتر از فروش آن می‌شود و … از این رو باید با استفاده از تجارب پروژه‌های گذشته و استفاده از ابزارها و مدل‌های برنامه ریزی تمامی حوزه‌های مدیریت پروژه را در برنامه ریزی و اجرای پروژه مد نظر قرارداد تا بتوان از وقوع این چنین حوادثی جلوگیری کرد.
از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﭘﺮوژه ﻫﺎ در سازمان‌ها اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه در چارچوب استانداردها و دستورالعمل‌های اجرایی ﭘﺮوژه از اﻳﺪه ﺗﺎ خاتمه است. پیاده سازی استانداردهای موجود مانند PMBOK که در 11 حوزه مدیریت پروژه به تدوین استانداردها ، دستورالعمل‌ها و فرایندها می‌پردازد و باعث ارتقا سطح مدیریت پروژه‌های یک سازمان پروژه محور می‌شود.
از جمله ابزارهای دیگر جهت ارزیابی عملکرد پروژه می‌توان به جایزه ملی مدیریت پروژه PEM در ایران اشاره نمود که به شناسایی نقاط قوت و ضعف و الگو برداری از پروژه‌های برتر توجه دارد که به‌کارگیری شیوه‌های بهبود، توانمندی‌ها و زمینه‌های بالقوه پیشرفت در پروژه می‌پردازد.
معیارهای کلیدی در برنامه ریزی پروژه‌ها کدام‌اند؟
به طور کلی در برنامه ریزی پروژه‌ها، معیارهای زیادی برای به موفقیت رساندن آن پروژه را در نظر می‌گیرند که به هفت حوزه تقسیم می‌شود. در ادامه به معرفی حوزه‌ها و زیر مجموعه‌های آنها پرداخته می‌شود.
حوزه مطالعات و امکان نسجی
- دقت در تعریف ایده مناسب متناسب با خواسته بازار
- توجه به خواسته مشتریان هدف
- فهم دقیق نیازهای و توقعات ذینفعان کلیدی
- تحلیل وضعیت بازار
- بررسی وضعیت رقبا
- ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ
- توجه به محیط اقتصادی و شرایط موجود
- بررسی دریافت معارضات و مجوزات سازمان‌ها
حوزه هزینه پروژه
- برآورد دقیق هزینه‌ها
- پیش بینی تغییرات در قیمت‌ها
- پیش بینی مشکلات پیش روی پروژه اعم از مجوزات و …
- در نظر گرفتن محدودیت‌های تامین بودجه
- پیش بینی تورم و نرخ ارز
- توزیع مناسب نقدینگی در پروژهمطابق با برنامه زمانبندی و سیاست‌های اجرای پروژه
- در نظر گرفتن روش‌های تامین بودجه پروژه
- پیاده سازی مدیریت ارزش در پروژه
حوزه زمان در پروژه
- تدوین منشور و یا شناسنامه پروژه متناسب با طرح مصوب شده پروژه
- تدوین ساختار شکست کار مناسب
- برآورد درست زمان فعالیت‌ها
- پیش بینی از میزان در دسترس بودن منابع
- مدیریت فعالیت‌های مسیرهای بحرانی در برنامه زمانبندی
- کنترل محدوده اجرای پروژه
- تخصیص درست منابع در برنامه زمانبندی پروژه
- توجه به شناوری فعالیت‌ها در برنامه ریزی پروژه
- تعریف تقویم کاری متناسب با سازمان پروژه
- شناسایی منابع و تجهیزات موجود در پروژه و برنامه ریزی تامین کسورات
حوزه خرید و قراردادها
- انتخاب پیمانکاران با صلاحیت
- در نظر گرفتن ریسک در قرارداد
- در نظر گرفتن مسائل قراردادی و بروز ادعا و دعاوی پیمانکاران
- نظر گیری موارد مربوط به برنامه ریزی ، پیگیری ، بازرسی ، حمل و نقل ف ترخیص و تحویل و خاتمه قرارداد
- تهیه و بروزآوری لیست پیمانکاران مورد تایید مدیر طرح و کارفرما برای انجام هر موضوع فعالیت یا مناقصه
- استفاده از یک فرمت استاندارد در تهیه قراردادها
- برآورد ریالی (آنالیز قیمتی) ریز فعالیت‌ها به تفکیک مصالح و دستمزد در اسناد استعلام
- تهیه متره دقیق جهت انجام هر آیتم کاری قراردادی
حوزه کیفی
- نظارت و کنترل بر مصالح ورودی به پروژه
- نظارت بر عملکرد اجرای پروژه مطابق با رویه‌ها و دستورالعمل‌های تعریف شده و یا استانداردها ی ملی
- انبارش صحیح مصالح جهت کاهش پرت و مدیریت صحیح بکار گیری مصالح
- استفاده از ابزارهای لازم بر اجرای کار
- استفاده از مشاورین در خصوص تست‌ها و آزمایشگاه مواد و مصالح
- تهیه چک لیست‌های کیفی در روند اجرای هر فعالیت موضوع قراردادی
حوزه منابع انسانی
- تدوین ساختار سازمانی پروژه
- تعریف و ابلاغ شرح وظایف محوله به هر واحد
- انتخاب متخصصین خبره در پروژه
- توجه به مباحث آموزشی نیروی انسانی
- توجه به مباحث ایمنی نیروی انسانی در پروژه
- پیاده سازی سیستم مدیریت دانش در پروژه
- تهیه دستورالعمل‌های انگیزیشی و پاداش
- رویه‌های مناسب جذب و نگه‌داشت پرسنل
حوزه طراحی
- توجه به خواسته ذینفعان در طراحی پروژه
- استفاده از ابزارها و متدهای بروز جهت جلوگیری در تداخلات حوزه‌های طراحی
- کاهش تغییرات طراحی در مدت اجرای پروژه
- شناسایی مصالح نوین در اجرای پروژه
- نظارت بر اجرای کار مطابق با طرح تایید شده پروژه
سخن آخر
معیارهای برنامه ریزی پروژه همانگونه که در بالا به آنها اشتره کردیم شامل حوزه مطالعات و امکان نسجی، حوزه هزینه پروژه، حوزه زمان در پروژه، حوزه خرید و قراردادها، حوزه کیفی، حوزه منابع انسانی و حوزه طراحی است. وب سایت متری چند توانایی این را دارد تا در این زمینه یاری دهنده باشد. برای این منظور به صفحه اصلی وب سایت مراجعه کنید.
مطالب مرتبط: مراحل تهیه یک برنامه زمانبندی موفق در پروژه های ساختمانی کدامند؟
