در بازار رقابتی کنونی کارفرمایان، سازندگان و پیمانکاران زیادی هستند که با استفاده از مدل‌ها و روش های موجود سعی بر کاهش هزینه تمام‌شده پروژه خوددارند. بی‌شک در شرایط رکود اولین مؤلفه موفقیت در بازار رقابتی کاهش هزینه‌ها و بالا بردن سود است. برای دریافت خلاصه متره، لیست قیمت مصالح مصرفی، برآورد هزینه‌ها به تفکیک فعالیت‌ها و برنامه ساخت به متری چند مراجعه کنید.
برای محاسبه آنلاین هزینه ساخت روی گزینه مد نظر خود کلیک کنید
با استفاده از روش‌های تأمین مالی به موقع می توان نقدینگی منابع را در مدت اجرای پروژه مدیریت نمود. تأمین مالی به موقع یکی از مؤثرترین عوامل موفقیت در انجام پروژه‌ها است. بر اساس شرایط موجود در پروژه‌ها ازجمله عوامل مهم در تاخیرات و عدم انجام به موقع پروژه‌ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- عدم به‌موقع پرداخت‌ها
- برآوردهای نامناسب
- طراحی نامناسب
- برنامه‌ریزی نامناسب
- تغییرات در نقشه‌ها
- ضعف پیمانکار
به عبارتی عدم برآورد هزینه و برنامه‌ریزی دقیق و تأمین بودجه در مدت‌زمان اجرای پروژه، یکی از عوامل مهم تأخیر در تعهدات پیمانکاران و تأمین‌کنندگان پروژه است. هزینه‌های ناشی از تأخیر پروژه تأثیرات و عواقبی را به دنبال دارد که سازمان پروژه را از اهداف اصلی تعریف‌شده خود دور می‌سازد. موارد زیر برخی از عواقب تأخیر در زمان‌بندی محصول پروژه هستند:
- هزینه دیررسیدن به زمان بهره‌برداری و سود ازدست‌رفته
- هزینه ناشی از گران شدن منابع مصرفی
- افزایش هزینه نیروی انسانی در اثر تورم
- هزینه تمدید مجوزها و پیمان‌نامه‌ها
- افزایش نرخ و بهره منابع بانکی در اثر عدم تحویل به موقع پروژه و نرسیدن به سود پیش بینی شده محصول نهایی
در این راستا یکی از مهم‌ترین وظایف در حوزه مدیریت پروژه و متخصصین کنترل پروژه ورود به مبحث بودجه‌بندی و تهیه و مدیریت جریان نقدینگی (Cash Flow) پروژه‌ها مطابق با زمان‌بندی مصوب است.
جریان نقدینگی (Cash Flow) پروژه چیست؟
جریان نقدینگی در سازمان مانند جریان خون در بدن است. بی‌شک یکی از مهم‌ترین مباحث مدیریت کلان پروژه‌ها، مدیریت و کنترل بر قیمت تمام‌شده پروژه است. به عبارتی توازن بین هزینه‌ها و درآمدها یا همان منابع و مصارف پروژه است.
جریانات نقدی یک شرکت درواقع دماسنج مالی برای مدیران است؛ بنابراین، مدیران به دنبال تحلیل و مدیریت جریانات نقدی هستند تا بتوانند هزینه‌ها و درآمدهای خود را کنترل کنند و درنتیجه تصمیم‌گیری مناسب‌تری در فعالیت‌های جاری پروژه خود داشته باشند.
جریان نقدینگی در حقیقت برآورد مقدار پول در دسترس پروژه از روی مقادیر دریافتی و پرداختی در مقاطع مختلف پروژه است. شما وقتی می‌توانید جریان نقدینگی را به‌طور کامل برآورد کنید که کلیه کارهای پروژه، نحوه انجام آنها و زمان انجام آن کارها مشخص‌شده باشد.
متخصصین کنترل پروژه حتماً باید در ابتدا (قبل از تصویب و شروع عملیات اجرایی) و در مدت اجرای پروژه‌ها، بودجه‌بندی پروژه را با استفاده از روش‌ها و مدل‌های بودجه‌بندی در دستور کار خود قرار دهند.
از هزینه‌های پروژه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خرید مواد و مصالح
- خرید تجهیزات
- نیروی انسانی
- خرید زمین
- مجوزها
- طراحی
ازجمله درآمدهای پروژه می توان به‌پیش فروش و یا فروش محصول پروژه در قالب سهام، تهاتر و یا فروش نقدی اشاره نمود. عدم وجود بودجه‌بندی اصولی و دقیق باعث می‌شود در طول عمر پروژه تمام خریدها و پیمان‌ها بر اساس خواسته و نظرات افراد تأمین و یا اجرا شود و درنهایت قیمت تمام‌شده پروژه رقمی‌شود که شاخص های درآمدی ما را تحت تاثیر قراردهد.
موضوع مهم دیگر روش‌های تأمین مالی پروژه است که باعث تاثیر مستقیم در قیمت تمام‌شده پروژه می‌شود. با توجه به نقدینگی کم در پروژه‌ها بیشتر پیمانکاران و سازندگان ترجیح می دهند از طریق سهام، پیش فروش و یا اعتبارهای بانکی بودجه مورد نیاز خود را جهت تأمین نقدینگی پروژه فراهم کنند؛ که هر کدام از این روش‌ها مسلما بهره و یا امتیازهایی را برای مشتریان و شرکا بدنبال دارد.
حوزه های کاری در نظام بودجه‌بندی پروژه‌ها
جهت پیاده سازی و بودجه‌بندی در پروژه باید سه گروه در حوزه های زیر در تعامل باشند:
واحد برنامه‌ریزی ، هدف گذاری، برنامه زمانی و بودجه‌بندی را به عهده دارد.
واحد مالی ، مدیریت منابع و مصارف، مدیریت قراردادها و مدیریت خرید را به عهده دارد.
واحد اجرایی ، مدیریت پروژه‌ها، مدیریت پیمانکاران، مدیریت اسناد و مدارک فنی و ارزیابی پیمانکاران را به عهده دارد.
حوزه اجرایی
حوزه اجرا بعنوان یکی از مهم‌ترین فرآیندهای اصلی سازمان توسط مدیران پروژه و عوامل متخصص مربوطه پیگیری و اقدام شده و پاسخگوی انتظارات و نتایج اقدامات در چهارچوب اهداف “کیفیت، هزینه و زمان” خواهد بود.
حوزه برنامه‌ریزی
در چرخه عمر هر یک از پروژه‌ها با توجه به اهداف و منشور پروژه، فعالیت‌های پروژه را مطابق با ساختار شکست تنظیم شده پروژه برنامه‌ریزی و کنترل می نماید. در این مرحله از کار باید برنامه‌ریزی بودجه پروژه بر اساس ساختار شکست هزینه تنظیم شود.
حوزه مالی
حوزه مالی در طول مدت اجرای پروژه با تأمین منابع مالی پروژه و همچنین با مدیریت در بخش قراردادهای اجرا و تأمین و برآورد نمودن نیازمندی های مالی بخش اجرایی، نقش مهمی در روند اجرای پروژه خواهد داشت.
تاثیر مدیریت جریان نقدینگی و توزیع بودجه در اجرای پروژه
مدیریت جریان نقدینگی مهم‌ترین وظیفه مدیر پروژه است که با همکاری دفتر برنامه‌ریزی و کنترل پروژه انجام می‌شود.
مدیریت جریان نقدینگی درواقع مدیریت پول مورد نیاز برای تحویل پروژه است.
زمانیکه منابع پروژه برنامه‌ریزی و برآورده شد، خیلی مهم است که مدیر پروژه زمان‌بندی و جدول برنامه‌ریزی منابع پروژه را مطابق زمان‌بندی تدوین شده بررسی کند تا از همتراز بودن منابع اطمینان حاصل کند؛ به عبارت دیگر، تخصیص منابع بیش از اندازه نباشد.
این موضوع باعث می‌شود جریان نقدینگی پیش بینی شده مطابق با زمان‌بندی مصوب تناسب داشته و در طول اجرای پروژه، سازمان باعث محدودیت های مالی نشود. چنانچه در مراحل اولیه متوجه این خطاها نشویم، ما را به سمت هزینه‌های برنامه‌ریزی نشده سوق خواهد داد.
تمامی فرآنیدهای پروژه در کنار هم برای رسیدن به محصول پروژه در خدمت هستند. مدیریت پروژه با همکاری تیم فنی و برنامه‌ریزی پروژه با برآورد دقیق بودجه مورد نیاز پروژه و درخواست اعلام نقدینگی در زمان های مورد نظر یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در اجرای به موقع عملیات اجرایی پروژه را عملی می‌سازد.
موضوع برآورد هزینه مصالح و تجهیزات ، محاسبه هزینه کارهای مهندسی، ساخت، عملیات اجرایی نصب و راه‌اندازی پروژه، اهمیت بالایی دارد. اکثر کارفرماها و پیمانکاران با استفاده از کارشناسان ورزیده و بکارگیری روش های گونااگون ، در برآورد و پیش‌بینی دقیق هزینه‌های اجرای پروژه، تلاش می‌کنند.
مدیریت جریان نقد برای سازمانهایی از نوع پیمانکار
پیمانکاران پس از انتخاب شدن در مناقصه و دریافت پیش پرداخت شروع به کار می‌کنند و پس از آن در دوره‌های معینی صورت وضعیت عملکرد خود را به کارفرما ارسال می‌کنند . همچنین آنها در این میان هزینه‌های پروژه را نیز پرداخت می‌کنند. از طرفی هر پیمانکار ممکن است دارای پروژه‌های متعدد باشد و این باعث پیچیدگی مسئله می‌شود. راه‌حل مدیریت جریان نقدینگی به پیمانکاران کمک می‌کند تا به صورت یکپارچه وضعیت مالی در آینده را تحلیل کنند. در سیستم مدیریت جریان نقدینگی، جریانات آتی برای یک پیمانکار پیش بینی شده و سپس در مورد شرایط مالی آن پیمانکار تصمیم گیری می شود این خدمت به پیمانکاران در مورد توجیه پذیری اقتصادی پروژه‌ها بر اساس شاخص های اقتصاد مهندسی (IRR,NPV,..) نیز مشاوره می‌دهد.
مدیریت جریان نقد برای سازمانهایی از نوع کارفرما
کارفرمایان، پروژه‌های درون سازمانی خود را به پیمانکاران متعددی برون سپاری می‌کنند. یک سازمان از نوع کارفرما پروژه‌های متعددی دارد که با انجام آنها هزینه‌ها و درآمدهایی کسب می‌کند. نکته حائز اهمیت این است که نرخ بازده هر پروژه باید از نرخ بازده بدون ریسک بالاتر باشد تا آن پروژه برای کارفـرما توجیه اقتصادی پیدا کند. قاعدتاً جریانات نقد برای کارفرما معکوس جریانات نقد برای پیمانکار است. کارفرما برای پروژه‌های متعدد به پیمانکاران متفاوت پیش پرداخت، پرداخت می‌کند و در آینده بر اساس صورت‌وضعیت‌های دریافتی پرداخت انجام می‌گیرد. در آخر آن پروژه بر اساس ماهیت خود به درآمد خواهد رسید که نرخ بازده نیز به همین صورت محاسبه می‌گردد.
البته بعضی از کارفرماها مانند نهادهای دولتی ممکن است در پروژه‌هایی که برون سپاری می‌کنند عایدی نداشته باشند؛ یعنی این پروژه‌ها به صورت عام‌المنفعه یا در جهت پیشبرد اهداف کلان کشور باشد؛ اما در این میان نهادهای دولتی و کارفرماهایی هستند که در پروژه‌هایشان جریان نقدینگی وجود دارد و نیاز اساسی به مدیریت و پایش دارند.
مدیریت جریانات نقد تجاری
برای مدیریت کردن سازمانهایی که هم از پروژه‌ها و هم از فعالیت‌های به غیر از پروژه منبع درآمدی دارند و در آنها هزینه می‌کنند، نیاز به یکپارچه سازی درآمدها و هزینه‌های مربوط به پروژه و سایر فعالیت‌ها است.
سخن آخر
جریان نقدینگی در شرکت‌ها مانند جریان خون در بدن است. بسیاری از شرکت‌ها با وجود اینکه فعالیت‌های سودآوری انجام می دهند ممکن است به علت کمبود نقدینگی دچار بحران شوند. این موضوع به کمک مدیریت جریان نقدینگی به مدیران اجازه می‌دهد سایت متری چند با ارائه سرویسی به نام هزینه ساخت به دست اندر کاران پروژه در برنامه‌ریزی مالی پروژه‌ها یاری می‌رساند.
سوالات کلیدی :
- نحوه برآورد هزینه ساخت و تهیه جریان نقدینگی متناسب با قیمت های به روزمصالح ساختمانی چگونه است ؟
نرم افزار آنلاین برآورد هزینه ساخت وب سایت متری چند با به روز رسانی قیمت مصالح و حقوق و دستمزد ها به طور مرتب ، مناسب برای کلیه فعالان صنعت ساختمان که قصد برآورد هزینه ساخت پروژه خود را دارند ، می باشد .
- عوامل مهم در تاخیرات و عدم انجام به موقع پروژه‌ها چیست ؟
عدم به‌موقع پرداخت‌ها ، برآوردهای نامناسب ، طراحی نامناسب و برنامه‌ریزی نامناسب برخی از این عوامل هستند .
مطالب حوزه های کاری در نظام بودجه بندی پروژه ها بسیار مفید بود. ممنون
خوشحالم که استفاده کردید. ممنون از نظر شما.